تبیین مفهوم صدور و انتقال آلودگی در حقوق بین‌الملل

قوانین متعدد، اسناد و معاهدات کثیر بین‌المللی در سطوح مختلف در حقوق محیط زیست به وجود آمده‌اند و به جنبه‌های مختلف از محیط زیست پرداخته‌اند. حقوق محیط زیست همیشه و همواره در یک تلاش و مبارزه مستمر برای حل معضل آلودگی بوده، با منشأ آن مبارزه کرده، میزان آن را معین نموده است و همیشه به دنبال یافتن راه حل بوده است. چالش‌های متنوع و متکثر زیست‌محیطی سیاره ما را احاطه کرده است. گسترش آلودگی‌ها و حرکت آن از مناطق تحت صلاحیت یک کشور به مناطق خارج از آن نشان‌دهنده وابستگی متقابل اجزای مختلف محیط زیست در مفهوم عام آن است و دیگر در این دیدگاه، محیط زیست تنها در محیط زیست یک ملت، محصور در یک سرزمین نخواهد بود چون غالب فعالیت‌های انسانی در یک کشور، ممکن است آثاری فراتر از کشور منشأ آن فعالیت داشته باشد. کشفیات علمی نکات مهمی را در حوزه محیط زیست اثبات نموده است. نکته اول یکپارچگی کرۀ زمین است. آلودگی بخشی از کرۀ زمین می‌تواند به بخش دیگری تسری پیدا کند. آلودگی آب باعث آلودگی خاک می‌شود. نکته دوم این است که آلودگی ماهیتاً مرزگذر است و مرز نمی‌شناسد. پرندگان، آب‌ها، جریانات جوی، ناقل آلودگی‌اند. و بالاخره نکته سوم، تأثیر انواع آلودگی بر یکدیگر است. و باید بر این نکات، موضوعی به نام انتقال و صدور آلودگی را نیز افزود که می‌تواند یکی از موضوعات مهم و نگران‌کننده جامعه بین‌المللی باشد. به عبارتی صدور و انتقال آلودگی موضوع می‌افزاید، یعنی علاوه بر اشاعه و نشر آلودگی به لحاظ ویژگی‌های یکپارچگی زیست‌کره و ماهیت خود آلودگی که هرگز نمی‌تواند ساکن و بی‌تحرک باشد، جابه‌جایی، انتقال و صدور مواد آلاینده به قصد اینکه از منشأ آن دور شده و به نقطه دیگر منتقل شود و یا اینکه بدون وجود چنین قصدی، آلودگی با دخالت عامل انسانی به همراه منشأ آن، به نقاط دیگر منتقل می‌شود، واقعیتی انکارناپذیر است. بنابراین تبیین مفهوم و خاصه مقایسه آن با آلودگی‌های فرامرزی بسیار ضروری است.